Kategoria: Batera Bagera

 

Igandean aurtengo Jazzaldiari agur esan genion, eta gaur badatorren hurrengo hitzorduari diosala egin diogu.

 

2024ko Aste Nagusia begibistan daukagu, eta dagoeneko hiria ari da motorrak berotzen.

 

Hainbat eta hainbat auzoetan festak egin dituzte dagoeneko, eta hori Abuztuko Festa nagusiaren atarikoa izaten da. Aste Nagusiaren aurretik ia gertukoen ditugun festak, Loiola auzokoak izaten dira. Eta Aste Nagusiaren aurkezpena egiteko Loiolatik oso gertu dagoen Txomineneako ur-parkera etorri gara. Izan ere, Urumea ibaiak protagonismo berezia izango du.

Aurtengo programazioak hainbat ekimen, jarduera eta ekitaldi izango ditu ibaiaren bueltan. Urteak dira garai batean bizkar ematen genion gure ibaiak geroz eta protagonismo haundiagoa hartu duela hiriko bizitzan. Eta 2024ko Aste Nagusiak ibai-hiri izaera horren erakusleiho izango da.

 

Donostiaren ubidea, Donostiaren ardatza ez da Kontxa bakarrik, ibaia ere bada. Eta orain programak emango ditu hainbat aitzaki ibaiari nagusitasuna emateko eta Donostiak ibaian eta ibaitik disfrutatzeko.

 

Orain, Parisen Joku Olinpikoak burutzen ari diren honetan, guk ere kirol ikutua eman nahi izan diogu aurtengo Aste Nagusiaren hasierari. Kanoikadaren aurretik Donostiako Klasikoa izango dugu, eta Artillero abesten Bera Berako jokalariek lagunduko gaituzte.

Horren arrazoia ez du azalpen askorik behar: sekulako denboraldia burutu dute, beste askotan bezala, eta Artillero abesteko gonbitarekin gure hiriaren alde egiten duten lan handiari aitortza egin nahi diogu.

 

Donostiak modu askotan adierazten ditu hiri bezala dituen balioak.

 

Kirola da gure nortasunaren parte nagusi bat, eta hiri honek asko sinisten du, eta praktikatzen du kirola, bai egunekoan, baita elite mailan ere. Hiri bezala definitzen gaituzten balioetako bat da.

 

Festa, emakumeen kirola, alaitasuna, bikaintasuna, ondo egindako lana eta dibertsioa. Horik izango dira kanoikadak erakutsiko dituen balioak.

 

Hortik aurrera, programa zabala, ehundaka ekitaldi, suak, nola ez, musika, sukaldaritza lehiaketak, herri kirolak, zaldi lasterketak, erraldoiak….

Denontzat eta denon nahiak hasetzeko moduko eskaintza izango dugu. Eta hori guztia ez litzateke posible izango DK Festak-en koordinaziopean lan egiten duten profesional eta boluntariorik gabe. Ia 4.000 persona Aste Nagusia ondo garatu dadin.

 

Uste dut donostiarrok zein bisitan etortzen diren pertsonek aukera izango dugula ondo pasatzeko, katxondeorako eta hiriaz disfrutatzeko. Beraz, guzti guztiak animatu nahi zaituztet errespetuz eta elkar zainduz ondo pasatzera.

 

Gora Aste Nagusia! Gora Donostia

1912an Victoria Eugenia Antzokia ireki zenean, hainbat donostiarrak proiektuari kontra egin zioten. Hiru argudio nagusi zituzten: zuhaitzak moztu beharko zirela; ez zela beharrezkoa Antzoki Zaharra zegoelako; eta esku pribatutan bukatuko zuen proiektu espekulatzailea zela. Jarrera hau ezaguna egiten zaizue?

 

Hainbat urtetan salto egingo dugu: Anoetako Estadioa berritzeko proiektua; Topoaren igarobidea; Abiadura Handiko Trena; Hondalea; Grosen Basque Culinary Centereko eraikin berria; Añorgako, Jolastokietako (Herrera), Igarako, Illarrako, Loiolako Erriberetako, Uliako mintegietako garapen urbanistikoak; Miramongo Teknologia Parkearen handitzea; San Bartolome…

 

Aipatutako proiektu guztiak, eta hainbat gehiago, oposizioa izan dute. Batzuetan handiagoa beste batzuetan baino, bainta beti oposizio tinkoa, hain zuzen ere, hiriko hainbat pertsona, talde, alderdi politiko eta elkarteren oposizioa.

 

Aspalditik Donostia bi indar antagonikoen artean bereizita dagoen hiria da: alde batetik, hiriak aurrera egin dezan eta kritikoak izateari utzi gabe lan egiten duten hiritarrak, enpresak, elkarteak eta gizarte zibila; eta bestetik, kontra egiten duen beste energia bat, ekimen guztiei kontra egiten duena, eta hiria paralisira zuzentzen duena.

 

Azken talde hau, guztiari kontra egiten diona, osasun larrialdiaren ondoren indarra hartu duen taldea da, eta nire iritziz, gauza bat komunean duten bi bektore ditu.

 

Alde batetik, gizartearen haserre lauso baina errealean, jatorri eta motibazio oso desberdineko talde eta erakundeek humusa aurkitu dute, haserre horri forma emateko eta kapitalizatzeko. EH Bilduren alkategaiak hauteskundeen aurretik argi utzi zuen: bere helburua zen gizartearen haserre hori bideratzeko tresna izatea. Nire iritziz, haserre horrek hainbat kasutan arrazoi objektiboak ditu, baina beste batzutan hainbat “gizarte-eragilek” nahita erabili dute modu ezkutu eta inteligentean.

 

Euren buruak Donostiaren denfendaitzailetzat duten horiek, irudikatu nahi dute gainerakok ez dugula defendatzen. Are gehiago: zabaltzen saiatzen ari dira Donostia erakundeetan daudenengandik defendatu behar dela – izan Udala, izan Foru Aldundia, izan Eusko Jaurlaritza – eta nahita ahaztu egiten dute hiritarrek euren botoekin erakunde horietako ordezkariak aukeratu dituztela. Beraz, argi eta garbi atzeko atetik hauteskundeen emaitzen deslegitimazioa egiten saiatzen ari dira.

 

Estrategia horrek bi aurpegi ditu. Orain erakundeetan parte hartzen dute, modu formalean gehiengoak onartzen dituzte, eta bitartean, beste hainbat aktore zaratatsu subkontratatzen dituzte gizartea asaldatzeko.

 

Gainera, hirian antzina maite duten talde bat dugu (retro-fans edo nostalgistak deituko nieke nik). Hauek ere duela urteak, hamarkadak ez esateagatik, guztiari ez esaten diote. Napoleon balira, hiriaren eta politikaren bozeramailetzat dituzte euren buruak. Inork ez die eskatu horrelakorik egiteko, eta ez dira ere hauteskundeetara aurkeztu, baina hiriaren borondatearen gidaritzat dute euren burua.

 

Komunitate hori guztia estrategia politiko jakin bat duten pertsonez osatuta dago. Horiek eta euren ego handiaren zuzentarauak jarraitzen dituzten beste horiek, baimena ematen badidazue, Ezetzaren kluba osatzen dute. Honi ez, horri ere ez, ezta hangoari ere. Oposizioa egitea zilegi da, eta beharrezkoa, baina edozer gauzak ez du balio, hau da, ezin dira donostiarrei mesede egiten dizkieten ekimenak blokeatu. Hori bai da kritikatzeko zerbait.

 

Hirian aukera falta dagoela salatzen dute, baita etxebizitza eskaintza ere, eta jarraian sustatu nahi diren garapen guztien kontra egiten dute. Azken adibidea aste honetan bertan izan dugu, 500 etxebizitza egiteko bi helegite aurkeztu dituzte. Etxebizitza horiek Igaran eta Illarran egin behar dira eta %45ek babes publikoa izango dute. 6.300 familiak interesa azaldu dute bi promozio horietan. Horren aurka egin du Donostia babesten duela esaten duen elkarte horietako batek. Hiritarrak defendatzeko modu harrigarria da hori, etxebizitza gehiago egiteko eskaerari erantzuna gelditzea.

 

Ez gara itsuak eta ez dugu esaten hirian arazoak ez daudenik. Arazoak ditugu, edozein taldek eta erkidegok bezala, edozein herrik edo hirik bezala. Gure kasuan, hainbatek loak kentzen dizkit: esaterako, etxebizitzaren prezioari aurre egitea edo higiezinen parkean ekimenak garatzeko zailtasuna.

 

Baina arazo horiek ez dira arrazoi Donostiaren indarra, kemena eta anbizioa balioan ez jartzeko. Izan ere, Donostia mundu mailako proiektuak erakartzeko gai da, eta gertuko zein hurrutiko hiri askok Donostia bezalakoak izan nahi dute gure dinamismoa eta erakartzeko gaitasuna direla-eta.

 

Gauza bat da kritikoak izatea, baina oso bestelakoa da kexa iraunkorrean kokatzea, ikuspegi indibidualista (zer dago nireaz) izatea, erabat kontserbadorea, komunitate-izpiriturik ez izatea, hain zuzen niri txikitatek transmititu didaten komuniate-izpiritua. Ezetzaren klubaren aurrean, Udalak beti baietzaren alde egingo du. Donostiak aurrera egiteari, bai. Donostiaren etorkizunari, bai. Baikortasunari, bai.

2024ko aurrekontua onartu dugu gaurko udalbatzarrean, eta ondorioz, Donostiako Udalak 484,7 milioi euroko aurrekontua kudeatuko du, hau da, iazkoa baino %4,7 handiagoa.

 

Aurrekontua, beste behin bere, diseinatuta dago behar gehien dutenei udal administrazioaren aldetik erantzun egokiena eta baliabide gehiago jasotzeko. Eta horren adibide da, Gizarte Ekintza departamentuaren aurrekontu-sailek izan duten %8,5eko igoera.

 

Mundu osoan bizi den ziurgabetasun egoerak eragin zuzena du Udalaren kudeaketa politiko zein ekonomikoan. Osasun larrialdia igarota bada ere, Ukrainako inbasioak eragindako krisi energetikoa, prezioen gorakada edota Gazan gertatzen ari dena ziurgabetasun egoera areagotzen ari dira, eta horrek eragina zuzena du Udalaren kudeaketan. Horregatik, ezinbestekoa da ibilbide orri sendo bat izatea.

 

Gizarte-gastua eta kalitatezko zerbitzuak

 

Gizarte-gastuarekin batera udal gobernuaren lehentasuna da Udalak donostiarrei eskaintzen dizkien kalitatezko zerbitzuak hobetzeko aurrekontu-sailak handitzea. Horregatik, aurrekontua martxoan eta ez aurreko urtea amaitu baino lehen onartuko bada, murrizketarik gabeko aurrekontua onartzea nahiago izan dugulako da. Izan ere, garraio publikoaren tarifetan %50eko deskontua ezartzeko dekretua onartuko zen ala ez ziurgabetasuna areagotu du, udalaren diru-kutxan izan zezakeen eragina handia zelako.

 

Hori argituta, gure helburua hiritarrei eskaintzen zaizkien kalitatezko zerbitzuak ematen jarraitzea da. Eta horregatik, gastuaren ia bi heren kalitatezko zerbitzu publikoak ematen jarraitzeko bideratzen dira. Eta horietaik 71,8 milioi euro aurreikusi dira Donostia hiri txukuna, garbia eta ederra izaten jarraitzeko behar diren mantentze zerbitzuak eskaintzeko.

Inbertsioak eta etxebizitza

 

Era berean, inbertsioak egiten jarraitzeari garrantzi handia ematen diogu, eta 67,3 milioi euro bideratu ditugu auzo ezberdinetan hainbat jarduketa garatzeko, eta horien artean hiritarrek proposatutako eta bozkatutako hainbat proiektu daude.

 

Halaber, etxebizitza da gure programaren ardatz nagusienetakoa. Horiek horrela, Udalaren aurrekontuak aurreikusten du 83,2 milioi euroko inbertsioa egitea hiriko hainbat eremutan 2024tik 2027ra arte 282 babestutako etxebizita publiko eta 38 zuzkidura bizitoki berri eraikitzeko eta eremu horien urbanizazio lanak egiteko. Eta hori guztia Loiolako Kuartelen lursailean garatuko den eremua kontuan hartu gabe.

 

Kontu orekatuak

 

Udalak kontu orekatuak ditu, eta horri esker legealdi honetarako adostu dugun ibilbide orria gauzatzeko beharrezkoak izango dituen baliabideak eskura izango ditugu. Hiri dinamiko baten alde egiten dugu; hiritarren bizi kalitatea bermatzen duen hiria; auzo guztietan inbertsioak egiten dituena; egoera zaurgarrienean dauden donostiarrak zaintzen dituena; eta hiriaren garapena eta iraunkortasuna sustatzeko neurriak martxan jarri eta burutzen dituena. Hau da, harro egoteko eta gustura bizitzeko hiria.

 

Eta aurrekontu honek helburu horiek guztiak lortzeko eta Donostiak etorkizunean izango dituen erronkei aurre egiteko bideratuta dago.

 

Astelehenean zabalduko ditu ateak Parte Zaharrak hainbeste behar eta merezi zuen osasun zentroak; berria eta modernoa. XX.mendearen hasieran Arraindegiaren eraikina zen, hain zuzen ere, arraina saltzen zen merkatua. Bretxako merkatuaren eraikinetako bat zen. Erabilera komertzialarekin sortu zen.

 

Ondoren, gertuago, beste erabilera batzuk ere ezagutu ditu. Denok gogoan dugu bere azken erabilera: zinema batzuk zeuden hemen, jatetxeak, tabernak, dendak…. Beste erabilera komertziala, beraz.

 

Orain, eraikin honen bi heren erabilera publikorako berreskuratu ditugu: batetik, kirol instalazio bat. Eta, bestetik, osasun publikoaren lehen mailako harreta eskainiko duen gunea. Donostiak aspaldi espero zuen osasun azpiegitura da. Behar beharrezkoa.

Alde Zaharrari eta Erdialdeko donostiarrei zerbitzua emango dien osasun etxe berria, ondo hornitua eta profesional ezin hobeekin.

 

Osasun zentro honek lehen mailako arreta emango die 16 mila biztanleri. Eta ziur naiz hemen jardungo duten profesionalek euren jakintza eta ahalegina egingo dutela arreta hori lehen mailakoa izan dadin.

 

Osakidetza apustu garbia egiten ari da Donostialdean dituen zerbitzuak eta azpiegiturak hobetzeko.

2021ean Aieteko osasun-zentroa ireki zuen. Astelehenean Parte Zaharrekoa irekiko da. Eta etorkizun hurbilean Txomineneakoa irekitzeko elkarlanean ari gara dagoeneko.

 

Gainera, hurrengo urteetan hainbat inbertsio garrantzitsu egingo dira Donostia Ospitalean, bai lehen arretan, baita protonterapia tratamendua hartzeko azpiegitura berria. Horri guztiari esker Donostialdeako ESIak jauzi kualitatiboa emango du eskaintzen dituen zerbitzuetan, izan ere, arretaren kalitatea hobetuko da.

 

Hori guztia dela-eta, Eusko Jaurlaritzari eta Osakidetzari eskerrak eman nahi dizkiet gure hirian osasun sistema publikoa indartzeko egiten ari diren apustuagatik.

Eraikinaren bi heren erabilera publikora bideratuta egongo dira. Alde batetik, Udalaren kirol instalazioa; bestetik, osasun zentro berri eta modernoa, hain zuzen ere, hiriaren bihotzean zerbitzu emango duen zentroa.

 

Nahiz eta baztuek modu maltzurrean pribatizazioari buruz hitz egiten duten, hemen dago errealitatea: inbertsio publikoa, zerbitzu publiko bat emateko, hain zuzen ere, pertsonentzako zerbitzu publiko bat, donostiarrentzako zerbitzu publiko bat.

Beste urtebetez San Sebastian egun borobila ospatu dugu. Donostiarrok kalera irten gara, eta gure danbor eta upelekin Sarriegiren doinuak interpretatu ditugu hiriaren egunik handienean.

 

San Sebastian eguna urtarrilaren 20ko 24 orduak baino askoz gehiago da. Prestaketak, ensaioak, aspaldiko lagunekin topaketak…, horiek guztiek ere egiten dute San Sebastian eguna oso berezia. Baita bezperan zein egunean bertan Udaletxean egiten ditugun ekitaldiek ere.

 

Hiritar Merezimenduaren dominak

 

San Sebastian bezperan, jaiari hasiera eman aurretik, dagoeneko izaten dugu zer ospatu. Gure hiriaren alde lan egiten duten hainbat pertsonari eta erakunderi merezitako aitortza egiten diegu eta Hiritar Merezimenduaren domina ematen diegu.

Aurten, ADSIS Fundazioa, ATECE, Bizikletan Adinik Ez, Angel Rueda Aramaio eta Mentxu Medel izan dira sarituak. Haiei guztiei esker, gure hiria hobea da.

Merezimendu_Dominak hitzak – discurso

Bandera igoera

 

Lehen aitortza eginda, jaiari hasiera emateko unea iristen da. Urtero bezala, emozio handiko unea izaten da. Konstituzio plaza lepo ikusteak eta jendearen poza eta algara sentitzeak oilo ipurdia jartzen dit. Zalantzarik gabe, urteko une garrantzitsuena da. Aurtengoan 25 urte bete dira lehen aldiz emakumeek eta gainerako auzoetako danborradetako ordezkariek Konstituzio plazako oholtzara igo zirenetik. Hori ospatzeko aukera ere izan dugu.

Aurten Marugamen oparitutako zapia eraman dut bandera igotzeko unean. Senidetutako hirian Txakoli eguna egiten dute apirilaren 9an bi hirien arteko anaitzearen urtemuga ospatzeko. Urrian bisitan egon ginean zapia oparitu zidaten eta agindu nien bandera igoeran jarriko nuela.

 

Eta jarraian danborradako jantzia hartu eta Lurgorrirekin parte zaharretik kaleak alaitu ditugu, urtero moduan. Plazerra da hainbeste lagunekin une horiek partekatzea.

Haur danborrada eta Urrezko danborra

 

Goizean goizetik ibili gara kalean. Lehenik eta behin Antiguan, Edurne Sansinenea, alderdikide eta lagunari Jakintzak egin dion omenaldian. Jarraian Udaletxera joan gara egunaren beste mugarrietako bat bizitzeko: Haur Danborradaren irteera. Urtero Alderdiederren 48 konpainiek uzten diguten irudia zoragarria da, eta aurten ere horrela izan da. Danborradaren harrobia eta biziraupena bermatuta dago!

Behin Haurren Danborrada martxan, egunaren bigarren ekitaldi instituzional esanguratsuena bizi izan dugu: Urrezko danborra emateko ekitaldia. Oso ekitaldi hunkigarria izan da aurtengoa. Emozio handikoa. Isabel Verdinik jaso du eta bertan bere taldearen lanarekin gozatzeko aukera izan dugu. Gureak egiten ditugun balioak ordezkatzen ditu Isabelek. Eredu da, bai Donostian, baita mundo osoan ere. Horregatik jaso du hiriak hainbeste maite duen Urrezko Danborra.

Urrezko danborra hitzak – discurso

Gero eta danborrada gehiago

 

Eta arratsaldean danborradaz danborrada ibili gara. Ez dago auzorik danborradarik gabe, eta horri esker urtero gero eta donostiar gehiagok parte hartzen dute gutxienez danborrada batean. Aurten 160 izan dira hiriko kaleak alaitu dituzten danborradak. Eta horietatik 155 mistoak dira. Berdintasunean aurrera pausoak egiten jarraitzen duen jaia da, eta horri esker gero eta parte hartzaile gehiago eta danborrada berri gehiago daude.

Poz handia sortzen dit lagunak euren danborradetan ikusteak, eta horregatik, eguneko ekitaldiek uzten dizkiguten une libreak familiarekin lagunen danborradak ikusten pasatzen ditut. Eta aurte ere, horrela izan da, Arriadaren unea iritsi arte.

 

Arriada

 

Sentimendu kontrajarriak izaten ditut, donostiar guztiak bezala Arriada egiteko unea iristen denean. Ekitaldi oso donostiarra da. Jaiotzen garenetik entzuten ditugun doinuak euren danbor eta upelekin jotzen dituzte Union Artesanako lagunek. Plaza dantzan jartzen dute, eta berez, tristea izan beharko lukeen unea – jaia amaitzen delako – gozamenerako unea bihurtzen dute. Hunkigarria da azken San Sebastian martxa plazak abestuta entzutea, baita Txuri Urdina, Ikusi mendizaleak edo Ixil Ixilik dago abestien doinuak ere.

 

Eskerrik asko Ikasbide Kultur Elkarteari bere zapia emateagatik aurtengo Arriadan jartzeko. Bertako ikasle ohi bezala ohorea izan da zapia jartzea une hain hunkigarri honetan zuen 25.urteurrena ospatzeko. Zorionak!

Bandera balkoitik kendu dugu, eta aurten larunbata izanik jaia piskat luzatu dugu. Orain beste hainbat jai etorriko zaizkigu, besteak beste, Kaldereroak, Inudeak eta Artzainak, Santa Ageda eta Inauteriak. Irrikaz gaude horiek ere iristeko. Bitartean bizitakoarekin gozatzen jarraituko dugu.

 

Zalantzarik gabe, ez dago donostiar izateaz baino gauza handiagorik. Eskerrik asko donostiar guztiei egun paregabe honengatik. Gora Donostia!

Turismoak garrantzi handia hartu du azken urteetan, bai ekonomian duen pisuagatik, baita ondorioengatik ere, hain zuzen ere, kasu batzuetan positiboak ez diren ondorioengatik.

 

Donostiak tradizio turistiko handia izan du historian zehar. Turismo kontzeptua sortu aurretik bisitariak izan ditugu, eta horregatik duela mende bat baino gehiago hiri erreferente izan gara.

 

1.929an Donostiak 78.000 biztanle zituen eta alojamendurako 20.000 plaza eskaintzen zituen. Gaur, 188.000 biztanle gara eta 18.000 plaza eskaintzen ditugu. Datuak eta perspektiba historikoa kontuan hartzea ezinbestekoak dira turismoaren fenomenoa edo beste edozein aztertzerako orduan.

Donostia erakargarria da arrazoi asko direla-eta: hondartzak, gastronomia, DIPC bezalako ikerketa zentroak, kirola, zinema… Hiri irekia gara, hain zuzen ere bere ezaugarriak kanpotik egiten diren ekarpenekin uztartzen dituen hiria. Eta hori gabe ez ginateke izango egun garena.

 

Donostia hiri kosmopolita da. Nazioartean gure tamainako hiri batek duen proiekzioa baino askoz handiagoa dugu. Mundu osoko jende askok ezagutu nahi gaitu, eta hori gaurko aurkezpenean egon diren pertsona eta eragile askoren lanari esker da.

 

Hiri dinamikoa izaten jarraitu behar dugu, kalitate handiko industria turistikoa sortzen duen hiria, eta beti, donostiarren iritzia entzunda. Badakigu turismoak hainbat eragozpen sortu dituela azkenaldian, horregatik erronka da hirian garrantzi handia duen jarduera kudeatzea donostiarren ongizatea kaltetu gabe.

Izan ere, gure lehentasuna da donostiarrak hirian gustura bizitzea. Horregatik donostiarrak estrategiaren erdian jarri ditugu. Turismo jasangarri baten alde egiten dugu, hain zuzen ere, onartzeko, partekatzeko eta bizikidetza sustatzeko gaitasuna duen turismoa.

Plan zuzentzailea egiteko eragile askoren ekarpenak jaso ditugu. Hauek duten ezagutza oso baliagarria izan da plana osatzeko. Erabakiak datuek ematen diguten errealitatea kontuan hartuta hartu behar ditugu, eta beti donostiarren bizipenak eta sentitzeko moduak entzunda.

 

Era berean, ezinbestekoa da industria turistikoarekin zein gainerako erakundeekin elkarlanean aritzea. Gai izan behar dugu bizikidetza hobetuko duten sinergiak lortzen eta desestazionalizazioa eta lurraldearen oreka sustatzen, Donostia eta Gipuzkoaren berezitasunak azpimarratuz.

 

Gure nortasuna eta ondarea gure sustraien parte dira, eta hori da bereizten gaituena. Aukera dugu bisitatzen gaituzten pertsona gutziak gonbidatzeko hirian donostiar sentitzeko, jasangarritasunetik eta donostiarrak eta gure ohiturak errespetatuz.