DONOSTIARRON DONOSTIA. Batu zaitez olatu berrira

Hiri bat baino askoz gehiago da Donostia. Donostia izateko eta bizitzeko era bat da. Gure izaera propioan, ariman, elkarbizitzan eta aurrera egiteko dugun nahia partekatuan oinarritutakoa zehazki. Garen horretatik eraikita, eta baita, amestu dugunetik ere.

10 urte dira EAJk hiriaren lidergoa hartu zuela. Iraganean abiatutako obra handiak, gaur egun, amaitze bidean ditugu, eta garai berria dugu aurrean. Aukeren hiria eta aukeraz beteriko aroa. Bizigarriagoa, atseginagoa eta konektatuagoa dagoen Donostia dugu helburu, donostiarrok bizitza proiektu berriak garatu ahal izan ditzagun.

Donostiarron Donostiak etxebizitza gehiago ditu, enplegu aukera berriak, gune publiko berrituak edo gure egunerokoa hobetzen duten gauza txikiak zaintzen ditu. Irekiagoa da, eta aldi beran, gureagoa.

EAJk gidatu du prozesu hori, milaka donostiar eta hiriko gizarte, ekonomia zein kultura eragile eta elkarteekin batera. Zailtasunak zailtasun, hiri honetan beti egin dugu aurrera. Talde lanean gara indartsu. Donostiaren arima donostiar bakoitzak osatzen du eta.

Aro berria dugu aurrean eta zu garai berri horren parte zara.

Hiriko proiektuak

01 TOPOA, KALITATEZKO GARRAIO PUBLIKOA
Topoa azpiegitura giltzarri izango da auzoen artean mugikortasun jasangarria, irisgarria eta eraginkorra lortzeko.
MARTXAN → 2026

02 ATOTXA GELTOKI BERRIA
Geltoki berriak Aldirietako eta distantzia ertaineko zerbitzuak hobetuko ditu, eta abiadura handiko trenaren iritsierarekin borobilduko da.
MARTXAN → 2025

03 GOe, EREMU BERRONERATZEA
GOeren garapena gastronomiaren berrikuntzaren eta aisialdirako eremu publikoen biziberritzearen aldeko apustua izan da.
MARTXAN → 2025

04 LOIOLAKO KUARTELAK, ETORKIZUNEKO AUZOA
1.700 etxebizitza, eremu berdeak, ekipamendu komunitarioak. Kuartelen eremua Urumearen inguruan sortuko den lotura hiri-ardatz berria izango da.
AURREIKUSPENA → 2033

05 INFERNUA, HIRI BERRONERATZEA
Inpernu berrian 540 etxebizitza, ekipamenduak eta ingurua berreskuratzeko eta birsortzeko kalitatezko guneak egongo dira.
MARTXAN → 2027

06 ILLUNBE, INSTALAZIO BERRIKUNTZA
Erabilera anitzeko pabilioi moderno eta berritzaile batek kultur- eta kirol-ekintzekin gozatzeko aukera emango digu.
AURREIKUSPENA → 2030

07 NAZIOARTEKO POLO KUANTIKOA
DIPCk, Ikerbasquek eta Nanogunek martxan jarri dituzte teknologia kuantikoko zentro berriak. Horiei esker Donostia erreferente izango da.
MARTXAN → 2025

08 KOMISARIA BATERATU BERRIA EGIAN
Zentro operatibo berria ardatz estrategikoa izango da hiriko segurtasuna bermatzeko, hiritarroi arreta gerturatuz.
AURREIKUSPENA → 2027

09 EASO, KONEXIO-ESPAZIO BERRIA
Trenbidearen eremuaren birsorkuntzari esker Easo, Araba parkea eta Morlans arteko konexioa hobetuko da eta bizitzegi-eremu eta oinezkonetzat eremu atsegina bihurtuko da.
AURREIKUSPENA → 2028

10 MIRAMON, I+G+B -AREN ALDEKO APUSTUA
Miramongo Parke Teknologikoa Illunberaino zabalduko da bioteknologia ardatz izango duen HUB berri bat sortzeko.
MARTXAN → 2026

11 DONOSTIAKO OSASUN HIRIA HANDITZEA
Bi eraikin berri eraikitzen ari dira fase aurreratuan dauden onkologia tratramenduak eta kanpo-kontsulta espezializatuak errazteko.
MARTXAN → 2027

12 LUGARITZ, NAGUSIEN ZAINTZA
Lugaritzeko apartamentuak adineko pertsonentzako elkarbizitza eredu berritzailea dira, komunitarioak eta norbanako autonomian oinarrituta.
BUKATUTA → 2023

13 LOIOLAKO ERRIBERETAKO TRUKAGUNEA
Etorkizuneko trukaguneak Topoaren eta Renferen zerbitzuen arteko loturak ahalbidetuko ditu, Gipuzkoako garraio publikoaren mugikortasuna hobetuz.
AURREIKUSPENA → 2030

14 BIDEBERDEA
Donostiarrek gehien baloratzen duten udal-zerbitzuetako bat, Dbus, erabat elektrifikatzeko prozesuan dago, Donostiak %100 emisiorik gabeko garraio publikoaz gozatu ahal izateko.
MARTXAN → 2030

15 TXOMINENEA II
Kartzelaren hurrengo lekualdaketak 400 etxebizitza babestu eta alokairurako apartamentu dotaziodunekin etxebizitza-garapena martxan jartzea ahalbidetuko du, prezio eskuragarrietan.
AURREIKUSPENA → 2028

16 JOLASTOKIETA II
Zardoya-Otis enpresaren instalazio zaharretan 380 etxebizitza berri, plaza eta lorategiak, eta oinezko eta bizikletentzako konexioa hobetzeko igogailu bertikalak izango dituen eremu berri bat sortuko da.
AURREIKUSPENA → 2028

17 AÑORGA, ETXEBIZITZA BERRIAK
Añorga Txikiren garapena bost fasetan banatutako proiektu anbiziotsua da. 248 etxebizitzaz gain, Añorga etorbidea berrurbanizatuko da, goiko aldean igogailu bat eraikiko da, eta Amassorrain ikastola handituko da, besteak beste.
MARTXAN → 2027

18 SAN BARTOLOME
San Bartolomeko birsorkuntzak eraldaketa osoa ekarri du Donostiaren bihotzean. mendi-magala amaitzearekin borobilduko den eremua etxebizitzak, lorategiak eta plazak, ekipamendu komunitario berriak eta mugikortasunaren hobekuntzak osatzen dute.
MARTXAN → 2027

19 SAGÜES
Sagüesen, hiriko topagune esanguratsuenetako batean, aurreikusita dagoen eraldaketak Uliako magalean integratutako gune handi bat sortuko du, berdeguneekin eta aisialdirako jarduerak egiteko espazio zabalekin.
AURREIKUSITA → 2028

20 ALTZAKO KIROLDEGIA
Altzan aspalditik amestutako kiroldegia 2022ko udaberrian egia bihurtu zen, eta ordutik milaka donostiarrek, batez ere altzatarrek, egunero erabiltzen dituzte 10.500 m²-ko instalazioak, kanpoko igerilekua barne.
BUKATUTA → 2022

21 BRETXA
Bretxa merkatu historikoaren berritzea azken fasean sartu da. Osasun-zentro berria eta kirol-instalazioak gehitu zaizkie dagoeneko, eta 2026an, azokan lan egiten duten asentadoreak kale mailara lekualdatuko dira, plazaren eraberritzearekin batera.
MARTXAN → 2027

22 ANOETAKO KIROL-HIRIA
Anoetako instalazioen berritzeak laster abiatuko dira, Miniestadioaren eraldaketarekin eta Eusko Jaurlaritza zein Foru Aldundiarekin hitzarmen bat sinatuta, etorkizuneko erreferente bihurtzeko.
AURREIKUSITA → 2030

23 TXOMINENEA I
2019an errealitate bihurtu zen Txominenea auzoko garapenak hazkunde-prozesu betean jarraitzen du, osasun-zentro berria eraikitzen eta komunitate-ekipamendu berriak martxan jartzen.
MARTXAN → 2027

24 ESKUSAITZETA
Otis, Gipuzkoako Botika Banatzailea, Mubil, Tecnalia eta Cidetec elektromugikortasun-poloa… Gipuzkoako industria-poligono handiena azken garapen-fasean dago, teknologia eta industriaren arloan puntako enpresak hartzen.
MARTXAN → 2026

25 GOMISTEGI
Gomistegiko parkea, Herreraren eta Trintxerperen artean, bi auzoen arteko oinezko eta bizikleta-pasabidea erraztu duen konexio-gune berria bihurtu da.
BUKATUTA → 2019

26 DBIZI
Donostiako bizikleta alokairu publikoko zerbitzua den Dbizik lau urte bete ditu, bidaia-errekorrak hautsiz eta hiri-mugikortasun aktibo eta iraunkorrerako alternatiba sendo gisa finkatuz.
BUKATUTA → 2021

27 FERRERIAS ETA ARMERIAS PLAZAK
Auzotarrekin elkarlanean, Ferrerías eta Armerías plazak erabat berrurbanizatuko dira, bi guneen arteko lotura hobetzeko, zentralitate espazio berri bat sortzeko eta auzoko ibilbide oinezkoak indartzeko.
AURREIKUSITA – 2027

28 CHILLIDA BIDEA
Chillida Bidea Eduardo Chillidaren bi gune enblematiko lotzen dituen ibilbide artistiko eta kulturala da: Haizearen Orrazia eta Chillida Leku. Artista jaio zeneko mendeurrena ospatzeko sortua, ibilbidea oinezko eta txirrindularientzat diseinatuta dago.
MARTXAN → 2027

29 MARTUTENE, URUMEA IBAIAREN ERRIBERA
Sei urteko obren ondoren, 2022an amaitu ziren Urumea ibaiaren zabalera eta ibilgua hobetzeko lanak Martutenen. Ibaiaren hobekuntzez gain, zubien berritzea eta oinezko zein bizikletentzako pasealeku berri bat ere sortu dira uholdeak saihesteko.
BUKATUTA → 2022

 

189.866 donostiar gara

https://prezi.com/view/tvyX26vSgfXIcR3Oo7sD/

 

Hiriko irudia izatea garrantzitsua da hartzen ditugun erabakietan kontuan hartu ahal izateko. Azkeneko asteetan 2024ko datuak borobildu ahal izateko falta ziren azkenak iritsi zaizkigu eta gaur demografia datuak eskaintzeko unea izan da.

 

Donostiak 189.866 biztanlerekin amaitu zuen 2024a ,hau da, iaz baino 772 biztanle gehiagorekin, eta beraz, hiriak historian izan duen biztanle-kopuru handiena da. Donostiar gehiago gara, baina batez besteko adina 47 urtetan mantendu da. Emakumean nagusi dira hirian, eta biztanleen %52,6 dira, eta urte gehiago bizi dira. 80 urtetik gorako biztanle kopuruari erreparatzen badiogu, %66 emakumeak dira.

Auzoak

 

Amara Berri da biztanle gehien  izaten jarraitzen duen auzoa, 30.244 biztanlerekin (biztanleen %15,9). Jarraian Erdialdea (22.517) eta Altza (20.612) daude. Hiru auzo hauek gehi Grosek (17.831) biztanleen %48 zenbatzen dute.

 

Bestalde, Zubieta da biztanle gutxien dituen auzoa, 317 (%0,2). Jarraian, Igeldo (1.125) eta Miramon-Zorroaga (2.475) daude. Loiola (+295) da 2024an gehien hazi den auzoa, eta aldiz, Gros da biztanle gehien galdu dituena (-109).

Atzerritarrak

 

Donostian bizi den atzerritar kopurua hazi da, eta iaz baino 859 atzerritar gehiago bizi dira hirian. Guztira 20.167 atzerritar bizi dira Donostian  eta beraz, hiriko biztanleen %10,6 dira. Honduras, Kolonbia, Nikaragua, Maroko eta Italia dira atzerritarren nazionalitate nagusienak.

 

Guztira, beste herrialde batetan jaiotako 29.875 pertsona bizi dira Donostian, iaz baino 1.821 pertsona gehiago. Eta aldiz, Espainian jaiotako pertsona kopurua 149 pertsonatan gutxitu da. Beraz, ondorioztatu daiteke, atzerritar kopuruaren zein beste herrialde batetan jaiotako biztanle kopuruaren hazkundeari esker hazi izan dela hiriaren biztanle kopurua.

Jaiotze-tasa eta zahartze-indizea

 

Jaiotze-tasak oso txikia izaten jarraitzen du. 2024an 1.052 haur jaio dira hirian, iaz baino 27 gutxiago, eta 2.045 pertsona hil dira, iaz baino 25 gehiago. Hortaz, saldo begetatiboa (jaiotzak ken heriotzak) -993 pertsonakoa da.

 

Zahartze-indizeari dagokionez, gora jarraitzen du eta 219koa da, iaz baino 8,5 puntu gehiago. Ondorioz,  hirian 65 urtetik gorako 2,19 pertsona daude 15 urteko pertsona bakoitzeko. Gros eta Erdialdea dira zahartze-indize handiena dutenak, 65 urtetik gorako 3,28 eta 3,13 pertsona daude 15 urteko pertsona bakoitzeko. Aldiz, Loiola eta Añorga dira auzo gazteenak, eta 65 urtetik gorako 1,21 eta 1,32 pertsona bizi dira 15 urteko pertsona bakoitzeko.

 

Ehunekoei erreparatuta, donostiarren %26,15ak 65 urte baino gehiago dute, %8k 80 urte baino gehiago, eta 118 pertsonak 100 urte baino gehiago dituzte. 2024ko abenduaren 31n.

San Bartolome: beharrezko erabakia

Ez da erraza izan, baina uste dut San Bartolome Muinoa sozietatearen kontseiluari merkataritza-gunea eta aparkalekua egiteko kontratua eteteko proposamena egiteko erabakia hartzea beharrezkoa dela. Horrenbestez, ibilbide berri bati hasiera eman diogu, hain zuzen ere, ondorioak izango dituen eta beste hainbat erabaki hartzera eramango gaituen ibilibdea.

 

Historia pixka bat

 

Baina egin dezagun historia pixka bat. San Bartolome eremuaren birrantolaketaren gaineko hainbat epairen ondoren, 2008an San Bartolome Muinoa sozietatea eratzeko erabakia hartu zen eremu horretan jabetzak zituzten pertsona eta erakundek parte-hartzearekin. Horien artean Odon Elorzaren aginteko Udala zegoen, %37ko partaidetzarekin. Sozietate horretan asmo handiko proposamena egin zen: 174 etxebizitza eta local eraistea, Polizia Nazionalaren kuartela kentzea eta Compañía de Mariarentzat eraikin berria egitea.

 

Operazio horrek sozietatea hainbat erabaki hartzera behartzen zuen, betiere, kontuak atera zitezen. Eta sozietateak operazioari heldu ahal izango zion, baldin eta egiten ziren etxebizitza libre berriak 9.000 euro metro karratuko prezioan saltzen baziren, eta 100 milioi euroko mailekua hartzen bazen.

Inork ez zuen espero, ordea, 2008an munduko ekonomia kolokan jarri zuen krisi-egoera. Krisialdiak proiektuarentzat kolpe latza suposatu zuen. Izan ere, proiektuaren egikaritzea hasita zegoen eta hainbat familia etxetik kanpo zeuden eraisteak hasita baitzeuden. Krisi hau hurrengo udal gobernuak kudeatu behar izan zuen, hain zuzen ere, Juan Karlos Izagirreren aginteko udal gobernuak.


Egoera zailari irtenbideak

 

Sozietatea porrot egiteko arriskuan zegoen, izan ere, etxebizitzen salmenta geldi zegoen eta saltzen zirenak 5.000 euro metro karratuko saltzen ari baitziren (aurreikusitako 9.000 euro metro karratuko preziotik oso urriti). Horrek, egoerari aurre egiteko planteamendua egiteko beharra ekarri zuen, eta planteamenduan kontuak orekatu ahal izateko hiru elementu sartu ziren:

 

  1. San Bartolomeren komentu zaharran hotela egitea.
  2. Easo eta Estella-Lizarra kale kantoian zegoen Bainu-Etxe zaharran etxebizitza-eraikina egitea.
  3. Muinoaren magalean merkataritza-gunea eta aparkalekua (egoiliarrentzat zein rotaziorako) egitea.

Erabaki hau 2014an hartu zen eta udal talde politikoetako bozeramaileok egoera ulertu genuen, udal gobernuari babesa helarazi genion eta Plan Orokorrak behar zuen aldaketa aho batez onartu genuen.

Azken urteetan, zuzendu dudan udal gobernuak ardura izan du erabaki hori aurrera eramateko. Egun, aipatutako hiru elementu horietatik bi eginda daude, eta merkataritza-gunea eta aparkalekua zen egiteke zegoen bakarra.

Erabakia

 

2014.urtean genituen egoera, balorazioak eta iritziak gaur oso bestelakoak dira. Azken hilabeteetan pertsona eta elkarte askorekin hitz egiteko aukera izan dut; aldeko zein kontrako iritzi asko entzun ditut, eta uste dut egun merkataritza-gunea edo rotazio parkina egiteko dagoen baloraioa oso bestelakoa dela, eta are gehiago, erdialdean sartzen diren ibilgailu pribatuen kopurua gutxitzeko hartzen ari garen erabakien kontra egiten duela.

Gainera, merkataritza-gunea eraikitzeko lanak auzotarrengan eragin zuzena izan behar zuen, eta dagoeneko eragin handiak izan dituzte Topoa bezalako proiektu garrantzitsuaren lanak direla eta. Hortaz, horrek guztiak eraman gaitu erabakia hartzera, hain zuzen ere, San Bartolome Muinoaren kontseiluari merkataritza-gunea eta aparkalekua eraikitzeko kontratua eteteko eskatzeko erabakia.


Orain, hausrnarketarako prozesua irekiko da, muinoaren magalarekin zer egin erabakitzeko. Izan ere, uste dut ezin duela dagoen egoeran gelditu. Eremuari irtenbide egokia eman behar zaio proiektu egoki batekin, eta hor guztion ekarpenak ezinbestekoak izango dira. Donostiak aurrera egiten duelako elkar hitz egiten, entzuten eta adosten dugunean.

Jarrai dezagun guztion artean Donostia elkar-bizitzeko, lan egiteko eta disfrutatzeko munduko hiri onena egiten.

Urrezko Danborra 2025

Urrezko Danborra emateko ekitaldia San Sebastian eguneko une hunkigarrienetako bat da. Festaren erdian, eta 5.000 haur Erdialdeko kaleetan Haur Danborradan parte hartzen ari direla, donostiar askok asko espero dugun unea iristen da.

 

Donostiak zorte handia du bere hiritarren artean Urrezko Danborra bezalako sari hain maitatua emateko hainbeste hautagairen artean aukeratzeko. Izan ere, hemen talentu asko eta maila handia dago arlo ezberdinetan. Baita artistikoan ere. Aurten, Moriarti ekoiztetxe donostiarrak jaso du merezitako saria, izan ere Donostiatik lan handia egin du eta mundu osoan zehar aitortza izan du.

 

Moriarti urte askotan hiriko enbaxadore bikaina izan da eta hala izaten jarraitzen du. Une honetatik aurrera, sari hau ematen dizuen hiriak lan hori bera egiten jarraitzeko eskatzen dizue: hiriari buruz hitz egiten jarraitzea, zuen filmeetan erakusten jarraitzea, eta zergatik ez, noizbait hiria filme horietako protagonista bilakatzea.

 

Beraz, Urrezko Danborra harro eraman behar duzu. Harro baina zuen estiloan, hau da, apaltasunez, handinahikeriarik gabe, eta jakinda Urrezko Danborra jasotzeak hiriari betirako lotzen zaituztela.

 

Irakurri hitzaldi osoa hemen: Urrezko Danborra 2025

Hiritar Merezimenduen dominak 2025

San Sebastian bezperan hiriaren urteko egunik garrantzitsuenaren atarian, Hiritar Merezimenduren Dominak emateko ekitaldia egiten dugu. Oso ekitaldi sentitua izaten da, Udalak, hiriak, bere alde lan egiten duen jendea eta elkarteak saritzen dituelako.

Aurtengo bost sarituak hauek izan dira: Asociación Mestiza, Banco de Alimentos, Contxu Uzkudun, Iñaki Almandoz eta Radio San Sebastián. Ondo egindako lanak, urtetako izerdiak eta empeñoak, sari hau jasotzera ekarri ditu.

Mila esker hiri osoaren izenean zuen lanagatik. Espero dut urte askotan horrela jarraitzea, izan ere, horrek esanahai bat du: Donostia bizirik jarraitzen duela eta donostiarrok zuen lanari esker hobeto bizi garela.

Irakurri hemen hitzaldia osorik: Merezimendu Dominak 2025

2025: Une erabakigarria Donostiarentzat

Bihar agur esango diogu 2024.urteari eta etzi ongietorria emango diogu 2025ari, hain zuzen ere, erronkaz eta aukerez betea dagoen urteari. Eta erronka eta aukera horiek aitzindiariak izango dira. Gaur, zuekin partekatu nahi ditut martxan ditugun lehentasunezko proiektuak eta elkarrekin aurre egingo diegun erronkak.

Martxan dauden proiektuak eta datozen urteetan hasiko direnen azterketa objektiboa egiten badugu, ikusiko dugu Donostia inbertsio handiak egiten ari dela eta herritarren erabilerarako oinarrizko azpiegituren berrikuntza sakoneko une batean dagoela. Hiri bat eraikitzen ari gara, hain zuzen ere:

– garraio publiko gehiago eta kutsadura gutxiago auto gutxiago dituen hiria.

– Donostiarren bizi-kaliteta nabarmen hobetzeko oinarrizko azpiegitura berrituak dituen hiria.

– kirol- eta kultura-instalazioen erreferentzialtasuna berreskuratzearen aldeko apustua egiten duena.

– adin guztietarako etxebizitza irisgarrien parkea handitzeko ahalegina egiten duena.

– kalitatezko enplegu iraunkorrak sortzeko proiektu traktorieak bultzatzen dituena, ahalik eta pertsona gehienentzako aukerak sortzearen aldeko apustua eginez.

2025.urtean, Topoaren igarobideko tunela induskatzen amaituko da eta orain arte eragozpenak jasan dituzten eremuak urbanizatuko ditugu. Obra horrek, gure hiriaren konektibitatea hobetzeaz gain, garraio jasangarria erraztuko du eta gure kaleetan pilaketa murriztuko du.

Illunbe erabilera anitzeko pabiloi bihurtzeko proiektuak aurrera egingo du eta proiektuaren ezaugarriak ezagutu ahal izango ditugu. Haizearen Orraziaren birgaitzeak lehentasuna izango du 2025ean, baita segidako proiektuek ere: Emisio Txikiko Eremua abian jartzea, 17. linean BEI proiektua hastea, Martuteneko espetxea Eskusaitzetara lekuz aldatzea eta Txominenea II abian jartzea, Ibaetan IBMren ordenagailu kuantikoa ezartzea, eta berrikuntza-zentro berriak irekitzea, hala nola Mubil Eskusaitzetan, GOe Grosen eta Ikerbasque Ibaetan.

Auzoetan ere hainbat proiektu garatzen hasiko dira, baita donostiarrentzako kalitatezko zerbitzu berriak ere, hala nola Udalinfoko bulego berria, hiru haurreskola berri, Villa Salia edo Erdialdeko zahar-etxea birmoldatzeko obrak. Eta horrekin batera, Illarra, Inpernua eta Añorga bezalako hirigintza-garapenetako obrak hasiko dira, hain zuzen ere, donostiarrentzat etxebizitza aukera berriak sortuko dituzten garapenak.

Proiektu horiek erakusten dute Donostia modernoagoa, sozialki kohesionatuagoa, jasangarriagoa eta abegikorragoa izateko dugun konpromisoa. Elkarrekin, erronka horiei aurre egingo diegu eta guztiontzako hiri hobea eraikiko dugu, hain zuzen ere, bizirik dagoen hiria, aukerak sortzeko eta talentua eta inbertsioak erakartzeko gaitasuna izango duen hiria.

Gure helburua eta nahia da gure seme-alabei jaso duguna baino hiri hobea uztea. 2030eko eta hurrengo hamarkadetako Donostia gaur egun eraikitzen ari da.