Europako funtsak iristen hasi zaizkigu. Zehazki 18 milioi euro. Eta ez dira azkenak izango. Oraingoz Next Generation EU funts europarretatik mugikortasun jasangarri, turismo, gizarte ekintza edo merkataritza alorrak sustatzeko hainbat proiektu garatzeko diru-laguntzak iritsi dira.
Albistea ezinhobea da Donostiarentzat. Izan ere, Europak Udalak jasangarritasun eta modernizazio politiketan egiten duen lana aitortu du, eta horrek argi erakusten du hartutako norabidea egokia dela. Jasotako funtsei esker, aipatutako alorretako 50 proiektu inguru egin ahal izango ditugu.
Mugikortasun Jasangarriaren sektorea izan da onuradun nagusienetako bat. Jasotako 12 milioi eurori esker, besteak beste, 19 autobus elektriko, karga guneak eta azpiegiturak, hondakinen bi kamioi, hiri garraioan ordaintzeko moduen digitalizazioa eta geltokien eskaria nahiz sentsorizazioaren aurreikuspena.
Turismo sektorearen jasangarritasun eta modernizaziorako plan integralak 4,4 milioi jaso ditu. Horie esker, segidako jarduerak egingo dira: Artikutzako natur ingurunearen balioa nabarmentzea, Illunbeko aldirietarako aparkalekurako autobus elektrikoa erostea, Parte Zaharrean zuntz optikoa hedatzea, enpresentzako sentsibilizazio energetikoko kanpainak, monitorizazioa, laguntza eta aholkularitza.
Merkataritza alorrerako 1,3 milioi jaso dira merkataritza jarduera indartzeko; eta Gizarte Ekintza sailak beste 246.661 euro jaso ditu, Foru Aldundiarekin elkarlanean Etxez etxeko laguntza zerbitzuaren erabiltzeaileak etxean luzaroan zaintzeko estrategia egiteko proiektu pilotua garatzeko.
Jasotako funtsez gain, Donostia aurkeztutako beste proiektu batzuen ebazpenaren zain dago, eta oraindik ireki ez diren deialdi berrietarako proiektuak prestatzen ari da; beraz, ia 18 milioi euroko kopuru hori handitu egin daiteke etorkizunean.
Aurki finantzatu daitezkeen proiektuen artean daude, besteak beste, alor hauekin zerikusia dutenak: ahal nola, herri administrazioen eraldaketa eta digitalizazioa, hirien birnaturalizazioa eta erresilientzia, ibaien ekosistemak leheneratzea, bizitegi sektorean sistema termiko berriztagarriak ezartzea edo eraikin publikoak birgaitzea.
San Sebastian bezpera egun handia izaten da donostiar guztiontzat. Aurten, betiko lekuan eta betiko moduan ez bada ere, Victoria Eugenia Antzokian Urrezko Danborra eta Merezimendu Dominak eman ditugu.
Ekitaldia ospatu izanda ba da azken bolada hontan azpimarratu daitekeen gertakaria. Denok gogoratzen dugu pasa den urtean ezin izan genuela ospatu, indarrean zeuden neurriak direla-eta.
Uste dut guztiok bat etorriko gerala iazko San Sebastian Eguna tristea izan zela esaterakoan.
Oso urte gogorra igarotzetik gentozen eta gainera ezin izan genituen Dominik eta Urrezko Danborrik eman, ez ekitaldirik egin , ezta Konstituzio plazan banderaren igotzeaz eta jeisteaz gozatu ere…. Soziedadetan ez zen afaririk izan, eta, garrantzitsuena: hiriak ezin izan zuen Danbor hotsik entzun.
Isiltasunak festa baztertu zuen; jendez lepo egon ohi diren kaleak, hutsik ikusi genituen. Alaitasuna tristura bilakatu zen.
Batzuetan badirudi guk bizitzen duguna dela historian gertatutako bakarra. Baina hori ez da horrela. Duela ehun urte, Espainiar gripea zeritzanaren garaian ere, antzeko egoeran zegoen gure hiria. Orduko pandemiak ere bizimodua erabat baldintzatu zuen. Eta seguruenik, ordungoek ere zalantzaz eta arduraz beterik ikusiko zuten etorkizuna.
Orain, mende bat geroago, antzerako trantzean dago gure belaunaldia. Osasuna lehenetsi behar dugu bestelako nahi eta desioen gainetik. Hori egitea tokatzen zaigu, etorkizun hobe baten esperoan.
Baina gauzak horrela izanda ere, gauzak perspektibarekin begiratzen baditugu, konturatuko gara, aurten iaz baino hobeto gaudela.
Pasa den urtean ezin izan genuen ezer ospatu. Aurten, Festa erabatekoa ez bada ere, patroiaren egunaren bezperan, hiriarentzat garrantzitsua den egun hau, gure eguna dela adierazi dugu. Eta San Sebastian egunean, gure kaleetan berriz ere entzun ditugu Danbor hotsak eta Sarriegiren doinuak, umeen danborradak kalera irten direnean. Beraiek izan dira donostiar guzti-guztion ordezkaririk bikainenak.
Aurten haur danborradak izan dira gure itxaropenaren ikurra. Hiri osoaren itxaropenarena. Aurten iaz baino pixkat hobeto gaudela, eta hurrengo urtean hobeto egongo garela pentsarazten digun itxaropena.
Zalitasun uneak gainditu egiten dira. Hala egin izan dugu beti. Eta horrela egingo dugu orain ere.
San Sebastian eguna, nahi baino lehenago izango da donostiar guztiok guztiz disfrutatu nahi dugun San Sebastian eguna. Osagai guztiekin, hau da, danborradak kaleak betez, eta jendea alaitasunez eguna bizitzen, beti egin izan dugun moduan.
Egun hori iritsiko da. Espero dut hurrengo urtean izatea. Eta orain bizitzen ari garen egoera gure memorian gelditzea bizipen moduan.
Urrezko Danborra
Urrezko Danborrari buruz hitz egin baino lehen, aukeraz baliatu nahi dut duela egun batzuk utzi gintuen Tomas Hernandez Mendizabal artista donostiarra omentzeko. Langile nekaezina eta Urrezko Danborrarekin lotura oso estua izan du. Duela bi urte utzi zion danborra egiteari, eta Iñigo Aristegik hartu dio lekukoa. Goian bego Tomas.
Guztiok nahi genuen egun garrantzitsu horretan Urrezko Danborraren protagonista Esther Ferreren partaidetzaz gozatzeko aukera izatea. Baina osasun egoeraren ondorioz ezin izan du Donostian egon.
Esther artista handia da, ibilbide luzearekin. Eta pena handia sentitu dugu hemen etorri ez izanaz, bere hiriak, Donostiak, berataz harro dagoela erakusteko, izan ere, oztopo guztiak gaindituta, nazioarteko artean erreferente da.
Estherrek badu Urrezko Danborra etxean, bere palmaresa handituko duen danborra. Donostiak baditu izen handiak kultura eta artearen arloan, eta orain bere esker ona adierazi dio hiriko sortzaile berezi, probokatibo eta abangoardista bati.
Zorionak Esther.
Hiritar Merezimendu Dominak:
Eta zer esan gure aurtengo bost Dominen inguruan:
Añorga Kirol eta Kultur Elkartea, ehun urte Añorga auzoan eta auzotik lanean, hainbat alorretan, komunitatea egiten, Hiriari, auzoari zerbitzua eskainiz, apal baina harro, auzoa eta auzotarrak inplikatuz eta Añorgaren eta hiri guztiaren kirol eta kultur bizitza aberastuz.
Bidegin elkartea, bere buruaz beste egin dutenen gertukoek sufrimendua arintzen eta bidelagun izaten lan eskerga egin duen elkartea. Unerik zailenetan laguntza eskainiaz, alboan egoten, bidea egiten laguntzen.
Josemari Leclerc, ixiltasunean, baina lan handia eginda, hiriko historian murgildu da, eta bereziki, une latzenetako batean, hain zuzen ere, 1813ko setioan eta suntsitzean.
Kresala Zinekluba, Zinearen hirian aitzindari izan zen zinekluba, urteak eta urteak zinearen ametsak milaka zaletuei helaraziz eta gure hirian afizioa sortuz.
Eta Zurriola Antzerki Eskola, antzezleen harrobi, Grosetik hiri osora antzerkiaren majia zabalduz, euskarazko antzerkiaren majia, etorkizuneko kulturaren oinarri sendoak lantzen.
Guzti guztiei, zorionak, eta milesker egiten duzuen lanagatik. Pertsona askoren bizitzak hobetzen dituzue, eta horri esker, gure hiria hobeagoa da.
Jarraitu ezazue lanean. Lan ixilarekin, gauza ustez txikiekin ere jendearen bizitza hobetu eta alaitzen duzuelako.
Itxaropena
Azkenik, ilusio eta itxarpen mezua luzatu nahi dizuet. Haurrek euren danborrekin eman diguten itxaropen eta ilusioa
Sinistuta nago datorren urtean gure hiriko Festa nagusia, San Sebastian eguna, guztiok nahi dugun bezala ospatuko dugula: guztiok elkarrekin, festa giroan eta danborra joaz.
Bitartean, zaindu gaitezen elkar, eta eutsi diezaiogun ilusioari eta umoreari.
Donostiako Udalak 2022an 424,8 milioi euroko aurrekontua izango du, 2021ekoa baino 24,8 milioi euro gehiago. Datu horrek 2020an onartutakoari hurbiltzen zaio, baina oraindik badago bidea osasun-larrialdiaren aurreko egoerara itzultzeko.
Egia da, adierazle guztiek erakusten dutela bizi dugun osasun larrialdiak eragindako ondorio latzei irtenbidea gertu dela. Baina horrek sortzen dituen zalantzak eta Auzitegi Konstituzionalaren epaiak, hain zuzen ere, oker deitutako gainbalion gaineko zerga kobratzeko modua konstituzioaren kontrakoa dela ebatzi duen epaiak, zuhurrak izaten jarraitzea behartu gaitu onartu berri dugun aurrekontua egiteko.
Inor atzean ez uzteko
2022ko aurrekontua osatu da behar gehien duten pertsonek udal administrazioaren erantzun hobeta eta baliabide gehiago izan dezaten. Ezin dugu inor atzean utzi. Horregatik, gizarte babeserako eta sustapenerako aurrekontu-sailak gehiago indartu dira.
Are gehiago, Donostiak inoiz izan duen aurrekontu sozialena dela esan dezakegu. Eta datua oso argia da: 2015ean 25,3 milioi bideratzen ziren gizarte babesa eta sustapenerako; 2022an, aldiz, 34,6 milioi bideratuko dira.
2022ko Gastu Politika
Auzoetan inbertsio gehiago
Era berean, azpimarragarria da 2022ko aurrekontuan aurreikusitako inbertsioa 2021ekoa baino %22,7 handiagoa dela. Hortaz, auzoetan jarduerak egin ahal izateko 54,4 milioi euro izango ditugu. Eta, gainera, Estatutik zein Europatik Next Generation funtsen bidez beste hainbat inbertsio egiteko iritsi daitekeen finantziazioa jasotzeko aurrekontu-sail hedagarriak daude.
Kalitatezko zerbitzuak
Halaber, Udalaren mendeko erakunde eta sozietateei 10 milioi euroko ekarpen gehigarria egiten zaie, osasun-larrialdien ondorioei aurre egiteko. Hortaz, Udalak 89 milioi euroko ekarpena egingo die, donostiarroi ematen zaizkigun kalitate handiko zerbitzuak eskaintzen jarraitzeko.
Baina, 2022ko aurrekontuak err epe luzera begiratzen du. Izan ere, 2023rako 38 milioi euro aurreikusten ditu; 2024rako 35 milioi; eta 2025erako 19 milioi euro.
Akordioak
Azken asteotan udal talde guztiekin aurrekontua hobetzeko proposamenak negoziatzen saiatu gara. PP eta Elkarrekin taldeekin hainbat akordio egin ditugu, eta EH Bildurekin, aldiz, nahiz eta 9 milioi euroko eskaintza egin diogun, ezin izan dugu akordiorik lortu. Dena den, talde guztiei eskua luzatu diegu egoerari aurre egiteko elkarlanean jarraitzeko.
DSS-2030 Plan Estrategikoa aurkeztu dugu gure hiriko eragileekin batera. Eta planak honako goiburua du: Aukeren Donostia. La ciudad que queremos. Nolakoa izango da Donostia 10 edo 20 urte barru?
Guztiok dugu buruan amesten dugun hiria, eta Udalari dagokion papera da hiriak eskatzen duenari bide ematea. Horregatik, finkatzen ditugun apustuek ekintza eta erabaki-hartzea bideratzea dute helburu.
Bide orria dugu, hain zuzen ere, Donostiara talentu berria erakarriko duena, auzoen arteko kohesioa hobetuko duena, historikoki ditugun hainbat apustu berresten duena.
Eta besteak beste, ditugun apustuak segidakoak dira: kultur sorkuntza bikaina, hizkuntzen arteko bizikidetza, puntako gastronomia, turismoaren integrazio adimenduna, zaindutako hirigintza eta zientziaren eta ikerketaren hiria izaten jarraitzea.
Donostia donostiarrok dahi dutena, nahi duguna, izango da. Egin dezagun guztion artean Aukeren Donostia. La ciudad que queremos.
Hiriko mugikortasunaren eredu berriaren proposamena aurkeztu dugu gaur: Datorren Donostia. Helburua da oinezkoen, txirrindularien eta garraio publikoa erabiltzen duten hiritarren mugikortasuna hobetzea. Jakina, plana eztabaidara eta ekarpenak jasotzera irekita dago eta hurrengo urteetan mugikortasun eskema eraldatzea bilatzen du. Izan ere, hiritarrek disfrutatzeko hainbat hirigune berreskuratzeko aukera emango du.
Donostiako hiri mugikortasuna eratzeko une garrantzitsuan gaude. Gaur partekatzen dugun proposamena hiriaren berrantolaketa integralerako planteamendu bat da, oinezkoentzako espazioak indartuz, bideak eta garraio publikoa diseinatuz, eta beti, Topoaren sarearen handitzea kontuan hartuz.
Eraldaketa hau modu gradualean eta progresiboan ezarriko da datozen urteetan. Donostiarako mugikortasun diseinu berria nahi dugu, hain zuzen ere, emisio kaltegarriak murrizteko eta klima aldaketaren aurkako borrokarekin dugun konpromisoarekin bat datorren diseinua, donostiarren bizi-kalitatea hobetzeko gai izango dena. Pertsonak erdigune diren hiria nahi dugu, osasungarriagoa, inklusiboagoa, bizitzeko egokiagoa, biziagoa, eraginkorragoa eta ederragoa.
Abiapuntua
Nahiz eta hiriko trafiko ezberdinak diseinatzeko proposamena orokorra den, Alde Zaharreko eta Erdialdeko eremuetarako proposamen zehatzak diseinatzeko balio izan du. Hori izango da abiapuntuta. Ondoren, auzo bakoitzaren neurrira egindako proiektu bat landuko da, eta horretarako, auzo bakoitzaren berezitasunak, beharrak eta nortasuna kontuan hartuko dira.
Lehenengo fase horri esker, Bertakoen Lehentasuneko Eremu bat sortu ahal izango da, eta horretara bertakoen eta baimendutakoen ibilgailuak bakarrik sartu ahal izango dira. Erdigunearen eredua eta bide nagusien funtzioak birpentsatzeko balio izan du.
Eraldaketa garraio publikoan
Era berean, aldaketa horiek guztiek eraldaketa ekarriko dute garraio publikoarentzat. Izan ere, garraio publikoak bi ardatz nagusi izango ditu (ekialdetik mendebaldera eta iparraldetik hegoaldera). Eta ardatz horiek linea nagusi batzuk izango dituzte, hain zuzen ere, hiriko edozein tokitatik erabiltzaileei gehienez ordu erdian euren helmugatara iristeko aukera emango dieten lineak. Hortaz, eremu periferikoek zerbitzu hobeagoa izango dute.
Topoaren igarobidea hiriko garraio publikoaren sarearen elementu nagusia bilakatuko da. Eta horri esker, garraio publikoaren zerbitzua hobetuko da, izan ere, eskaintza zabalagoa, efizienteagoa eta jasangarriagoa eskaintzeko aukera emango du. Eta, era berean, Dbus, Topo, Dbizi eta Taxi zerbitzuen edo bidegorri-ibilbideen arteko lotura eraginkorragoa izango da, pertsonen hiri barruko mugikortasuna hobetuz.
Aldaketa horiek guztiek eskema bat osatzen dute, hain zuzen ere, auzoetara pixkanaka hedatzen joango den eskema, betiere, auzo bakoitzeko berezitasunak kontuan hartuz. Horiei esker, auzo guztietan hiritarren gozamenerako gune berriak sortuko dira.
Pandemiak erabat baldintzatu duen urtea izan da 2021. Horregatik, hasteko, gure artetik joan diren guztiak gogora ekarri nahiko nituzke. Donostia horiek guztiak oroitzeko leku bat bilatzea proposatzen dizuet
Pandemiak eragin sozialak, psikologikoak eta ekonomikoak utzi ditu. Udalak erantzun egokia eman die sortu diren egoerei. Gehien sufritu duten sektoreak lagundu ditugu eta gizarte ekintzako aurrekontu saila %4,2 handitu dugu inor bazterrean gelditu ez dadin.
Bigarren urtez kultur ekitaldi nagusiak antolatu ahal izan ditugu, eta hori hainbeste sufritu duen sektoreari laguntzeko modua izan da. Orain, jai nagusienak berreskuratzeko prestatzen ari gara, beti arduraz eta zuhurtziaz.
Hurrengo urteetan aurrera pauso handiak eman ditzakegu arlo askotan. Europatik etorri daitezkeen next funtsek horretan lagundu dezakete. Udal gobernuak helburuak argi ditu, eta horiek lortzeko lanean jarraituko dugu.
Enplegua, garapen ekonomikoa eta etxebizitza
Kalitatezko enplegua eta garapen ekonomikoa sustatzearen alde egiten dugu. Donostiak talentua erakartzen jarraitu behar du. Horretarako, ikerketaren arloan duen erakarpen gaitasunaz baliatu behar dugu eta indartzen jarraitu behar dugu.
Etxebizitza eta hirigintza arloan, legealdia amaitu aurretik 1.700 etxebizitza eraikitzen hasteko aukera izango dugu, horietatik %40 babestutako etxebizitzak izango dira. Eta hori guztia kontuan hartu gabe Loiolako kuartelen lursaila hiriarentzat izateko lortzeko negoziazioa.
Giza eskubideak eta hizkuntza politika
Pertsona guztien eskubideak errespetatzen dituen hiria eraikitzen jarraitu behar dugu. Donostiak Giza Eskubideen alde egiten duen apustua da gure nortasunaren berizgarri. Duela 10 urte aro berri batean sartu ginen, guztion konpromisoa behar duen aroa.
Donostia beti izan da aitzindari hizkuntza politikan. Eta aitzindari izaten jarraitu nahi badu ezinbestekoa da euskara biziberritzea. Horretarako Etorkizuneko Euskara Zerbitzua diseinatzeko gogoeta prozesuari ekin diogu.
Mugikortasuna, ingurumena eta auzoetan inbertsioak
Aldaketa klimatikoaren aurkako borroka eta mugikortasunaren eraldaketa bi ardatz nagusi izango dira hurrengo urteetan. Oinezkoa protagonista den hiria nahi dugu. Eta horretarako ezinbestekoa da guztiok elkarlanean aritzea etorkizuneko mugikortasun ereduaren diseinuan.
Altzako kiroldegia, Marrutxipiko lotunea, Añorgako bulebarizazioaren bigarren fasea, Astiñeneko zubia eta beste hainbat inbertsio ditugu martxan hiriko auzoetan. Horiek guztiek donostiarren bizi kalitatea hobetzen lagunduko dute.
Osasuna, partaidetza
Osasun fisikoa zaintzeko kirola sustatzea ezinbestekoa da. Eta osasun mentala zaintzeko hirian zabaldu diren eta zabalduko diren osasun zentro berrietan horretara bideratutako guneak egongo dira. Horiekin batera, uraren eta airearen kalitatea hobetzeko lanean dihardugu. Horiek eta zarata gutxitzeko martxan dauden egitasmoak donostiarren osasuna hobetzera bideratuta daude.
Hiritarren partaidetza hainbat politika diseinatzeko orduan ezinbestekoa da. Amara Berri eta Loiolako erriberetan eratu diren Auzo Mahaiak martxan jarri dira, eragile ezberdinekin elkarlanean auzoen ongizatea hobetzeko. Gure asmoa da ekimena auzo guztietara hedatzea.
Era berean, izaera berezia duten hainbat eremuetako deszentralizazioa sustatzen jarraituko dugu. Ekialdeko Barrutiko, Zubietako eta Igeldo Tokiko Entitate Txikia abian jartzeko ekimenek aurrera pauso nabarmenak eman dituzte.
Aurrera begiratzen duen hiria
Estrategia 2030 lantzeko unea da. Donostiak 15 helburu jarri ditu, hain zuzen ere, hiriko motorea izango diren helburuak. Eta horiek lortzeko hiriko eragile ezberdinekin elkarlanean aritu behar dugu.
Gure helburua da donostiarren bizi kalitatea hobetzea. Eta hori lortzeko elkarlanerako prest gaude, gure ondorengoek hiri irekiago, erosoago eta modernoagoa ezagutu dezaten. Giza balioetan eraikitako hiria. Aurrera begiratzen duen hiria.
