Donostia eta Ezetzaren kluba

1912an Victoria Eugenia Antzokia ireki zenean, hainbat donostiarrak proiektuari kontra egin zioten. Hiru argudio nagusi zituzten: zuhaitzak moztu beharko zirela; ez zela beharrezkoa Antzoki Zaharra zegoelako; eta esku pribatutan bukatuko zuen proiektu espekulatzailea zela. Jarrera hau ezaguna egiten zaizue?

 

Hainbat urtetan salto egingo dugu: Anoetako Estadioa berritzeko proiektua; Topoaren igarobidea; Abiadura Handiko Trena; Hondalea; Grosen Basque Culinary Centereko eraikin berria; Añorgako, Jolastokietako (Herrera), Igarako, Illarrako, Loiolako Erriberetako, Uliako mintegietako garapen urbanistikoak; Miramongo Teknologia Parkearen handitzea; San Bartolome…

 

Aipatutako proiektu guztiak, eta hainbat gehiago, oposizioa izan dute. Batzuetan handiagoa beste batzuetan baino, bainta beti oposizio tinkoa, hain zuzen ere, hiriko hainbat pertsona, talde, alderdi politiko eta elkarteren oposizioa.

 

Aspalditik Donostia bi indar antagonikoen artean bereizita dagoen hiria da: alde batetik, hiriak aurrera egin dezan eta kritikoak izateari utzi gabe lan egiten duten hiritarrak, enpresak, elkarteak eta gizarte zibila; eta bestetik, kontra egiten duen beste energia bat, ekimen guztiei kontra egiten duena, eta hiria paralisira zuzentzen duena.

 

Azken talde hau, guztiari kontra egiten diona, osasun larrialdiaren ondoren indarra hartu duen taldea da, eta nire iritziz, gauza bat komunean duten bi bektore ditu.

 

Alde batetik, gizartearen haserre lauso baina errealean, jatorri eta motibazio oso desberdineko talde eta erakundeek humusa aurkitu dute, haserre horri forma emateko eta kapitalizatzeko. EH Bilduren alkategaiak hauteskundeen aurretik argi utzi zuen: bere helburua zen gizartearen haserre hori bideratzeko tresna izatea. Nire iritziz, haserre horrek hainbat kasutan arrazoi objektiboak ditu, baina beste batzutan hainbat “gizarte-eragilek” nahita erabili dute modu ezkutu eta inteligentean.

 

Euren buruak Donostiaren denfendaitzailetzat duten horiek, irudikatu nahi dute gainerakok ez dugula defendatzen. Are gehiago: zabaltzen saiatzen ari dira Donostia erakundeetan daudenengandik defendatu behar dela – izan Udala, izan Foru Aldundia, izan Eusko Jaurlaritza – eta nahita ahaztu egiten dute hiritarrek euren botoekin erakunde horietako ordezkariak aukeratu dituztela. Beraz, argi eta garbi atzeko atetik hauteskundeen emaitzen deslegitimazioa egiten saiatzen ari dira.

 

Estrategia horrek bi aurpegi ditu. Orain erakundeetan parte hartzen dute, modu formalean gehiengoak onartzen dituzte, eta bitartean, beste hainbat aktore zaratatsu subkontratatzen dituzte gizartea asaldatzeko.

 

Gainera, hirian antzina maite duten talde bat dugu (retro-fans edo nostalgistak deituko nieke nik). Hauek ere duela urteak, hamarkadak ez esateagatik, guztiari ez esaten diote. Napoleon balira, hiriaren eta politikaren bozeramailetzat dituzte euren buruak. Inork ez die eskatu horrelakorik egiteko, eta ez dira ere hauteskundeetara aurkeztu, baina hiriaren borondatearen gidaritzat dute euren burua.

 

Komunitate hori guztia estrategia politiko jakin bat duten pertsonez osatuta dago. Horiek eta euren ego handiaren zuzentarauak jarraitzen dituzten beste horiek, baimena ematen badidazue, Ezetzaren kluba osatzen dute. Honi ez, horri ere ez, ezta hangoari ere. Oposizioa egitea zilegi da, eta beharrezkoa, baina edozer gauzak ez du balio, hau da, ezin dira donostiarrei mesede egiten dizkieten ekimenak blokeatu. Hori bai da kritikatzeko zerbait.

 

Hirian aukera falta dagoela salatzen dute, baita etxebizitza eskaintza ere, eta jarraian sustatu nahi diren garapen guztien kontra egiten dute. Azken adibidea aste honetan bertan izan dugu, 500 etxebizitza egiteko bi helegite aurkeztu dituzte. Etxebizitza horiek Igaran eta Illarran egin behar dira eta %45ek babes publikoa izango dute. 6.300 familiak interesa azaldu dute bi promozio horietan. Horren aurka egin du Donostia babesten duela esaten duen elkarte horietako batek. Hiritarrak defendatzeko modu harrigarria da hori, etxebizitza gehiago egiteko eskaerari erantzuna gelditzea.

 

Ez gara itsuak eta ez dugu esaten hirian arazoak ez daudenik. Arazoak ditugu, edozein taldek eta erkidegok bezala, edozein herrik edo hirik bezala. Gure kasuan, hainbatek loak kentzen dizkit: esaterako, etxebizitzaren prezioari aurre egitea edo higiezinen parkean ekimenak garatzeko zailtasuna.

 

Baina arazo horiek ez dira arrazoi Donostiaren indarra, kemena eta anbizioa balioan ez jartzeko. Izan ere, Donostia mundu mailako proiektuak erakartzeko gai da, eta gertuko zein hurrutiko hiri askok Donostia bezalakoak izan nahi dute gure dinamismoa eta erakartzeko gaitasuna direla-eta.

 

Gauza bat da kritikoak izatea, baina oso bestelakoa da kexa iraunkorrean kokatzea, ikuspegi indibidualista (zer dago nireaz) izatea, erabat kontserbadorea, komunitate-izpiriturik ez izatea, hain zuzen niri txikitatek transmititu didaten komuniate-izpiritua. Ezetzaren klubaren aurrean, Udalak beti baietzaren alde egingo du. Donostiak aurrera egiteari, bai. Donostiaren etorkizunari, bai. Baikortasunari, bai.